Poëzie blog
Aflevering 1. oktober 2020
Welkom lezer! Wat mag je wel/ niet verwachten van deze plog? Dat kan ik misschien duidelijk maken door te beginnen met een verwijzing naar een andere (web)log. Liefhebbers van literatuur ( proza en poëzie) kunnen niet om “Tzum literair weblog” heen ( https://www.tzum.info) . Schrijf je in en wekelijks word je geïnformeerd over literatuur via interviews, recensies, essays, gedichten etc. De laatste aflevering laat onder meer een gedicht van Coen Peppelenbos (redacteur/schrijver) zien, dat ik hier met zijn toestemming opneem, compleet met afbeelding.
Vrijheid
Op een dag vertrokken de standbeelden van hun plaats. Ze hadden hier lang genoeg gestaan. De lege sokkels bleven verweesd achter de stad werd zachter zonder wijzende machthebbers.
De standbeelden hielden stil in een park en wezen op een vogel in plaats van de toekomst, heersten over gras, grind en konijnen, vergaarden mos en metaalmoeheid, soms bleven alleen de laarzen.
Coen Peppelenbos
In een korte toelichting zegt de schrijver: "Geschreven met in het achterhoofd Mementopark in de buurt van Boedapest waar beelden van communistische machthebbers naartoe verplaatst werden. Een beeldenkerkhof inrichten zou in het westen ook beter zijn dan het vernielen van beelden."
Mooi vind ik dat ‘zachter’ worden: zo’n beeld is hard van brons of graniet en wat het vertegenwoordigt, is ook vaak de hardheid van een machthebber. De personificatie die begint met ‘vertrokken’ wordt doorgetrokken in de tweede strofe met ‘hielden stil’ en ‘heersten’ (lekker ironisch ook, als je ziet waarover geheerst wordt). En het zachte vind je terug in ‘gras” en ‘mos’. De titel combineert mooi met ‘vogel’ en vat het geheel samen: vrij van overheersing.*
Kijk, daar vind ik een aanknopingspunt voor de Harener blog. Wat zeg ik: zelfs twee of drie aanknopingspunten. Het gedicht is glashelder, behoeft geen ingewikkelde uitleg, vakjargon is overbodig. Het raakt een snaar bij die lezer die de actualiteit heeft bijgehouden. Je hebt vast een mening over het beeld van J.P. Coen. Laten staan, weghalen, apart zetten, contextbordje erbij zetten? Hoe je er ook over denkt, met het lezen van dit gedicht DENK je iets: het zet je aan het denken. Je hoort mij niet zeggen dat we hiermee een wezenlijke functie van poëzie boven tafel hebben; het is EEN functie: misschien niet eens zo bedoeld door de schrijver, maar gerealiseerd in het hoofd van de lezer via een blog. Mooi toch!
Het tweede aanknopingspunt. Wie weet, zet dit blog met dit gedicht aan tot actie. Niet het omver halen of besmeuren van beelden van mogelijk besmette helden, maar het schrijven van ook een gedicht met vergelijkbare thematiek als uitgangspunt. Zo kan het blog nog interactief worden ook! Nog een stap verder: Laat de thematiek los en houd alleen ‘beeld + gedicht over’. Wat heeft Haren aan beelden te bieden?
Voor 't Clockhuys aan de Kerkstraat staat een heel mooi beeldje, waar Margriet Wortelboer een gedicht bij schreef, dat te vinden is in de bundel ‘Haren Verbeeld’ van 2016.
Glans
Hier sta ik dan, “Zen”.
Het voelt alsof ik hier geboren ben
één met de beukenhaag.
Ik word, ben en blijf.
Het licht valt over heel mijn lijf
bij het ontwaken van de dag.
De ochtenddauw zorgt, dat ik soepel blijf
en dat ik glanzen mag.
Zie mij staan, in het voorbij gaan.
Sta even stil en bedenk wat ik wil.
Eén met het groen, elk seizoen.
Te zijn in een tuin, zoals het ooit begon
zonder steen en beton,
waarvan de oorsprong niet mag verdwijnen.
Een groene Parel, waarop het licht blijft schijnen.
Margriet Wortelboer, 2016
Kijk eens bij de Laarmanhof: een prachtig beeld van Jan Steen. Wat staat er op het Raadhuisplein en die verwaarloosde constructie van Siep van den Berg waar de Oosterweg uitkomt op de Kerklaan. Beelden genoeg, die kunnen inspireren.
Kortom: Kijk om je heen, verbeeld en schrijf!
Friso
* O ja, wat je niet mag verwachten is een diepgaande analyse van gedichten. Kijk dan maar op de site van Meander bijvoorbeeld. Als ik mijn mening geef (in cursief) , dan is dat de mening van een (1) lezer. En soms zal ik misschien iets aan theorie of verstechniek aanhalen. Ik ben tenslotte niet voor niets schoolmeester geweest.
Woord en beeld. Zien en lezen. Ik geniet van de gedichten, en heb zin om de beelden te gaan zien.
Twee mooie gedichten rijker dankzij dit Plog! Doe zo voort, zeggen de Vlamingen dan. Het enige gedicht dat ik van Coen Peppelenbos ken gaat over de graven op de dijk bij het verwoeste dorpje Oterdum. Dit is ook mooi. Het gedicht van Margriet Wortelboer brengt het beeldje op een gevoelvolle manier onder de aandacht. Al met al, een sterke start van Plog.
Groet,
Jacques